عرفان نظری چیست؟

عرفان نظری متضمن استنباط مابعدالطبیعی خاصی است از خدا و نیز از نفس آدمی .

به عبارت دیگر ، عرفان نظری علم (discipline) یا آموزهای است برای تبیین مابعدالطبیعی

تجربه ی عرفانی ، کشف و بیان پیش فرض ها و نیز لوازم این تجربه ، و دفاع از این پیش فرض

ها و لوازم در برابر نقدها و حمله هایی که از دیدگاه های گوناگون از جمله فهم عرفی ، فلسفه،

علوم تجربی و دین بر آنها وارد می شود .

عرفان نظری اعم از اینکه علم تلقی شود یا آموزه ، صورت و شکل واحدی ندارد یعنی تجربه ی

عرفانی را به اشکال و صور عدیده ای می توان تبیین کرد و از این رهگذر است که نظام های

عرفان نظری دیگری نیز مانند عرفان های نظری هندویی ، بودایی و چینی پدیدار شده اند .

عرفان چیست؟

عرفان چیست؟

یکی از علمی ترین تعریف های امروزی "عرفان" تعریفی است که یکی از اعاظم عرفانی روزگار ما

 

دکتر قاسم کاکایی طرح کرده اند : واژه ی "عرفان" در کاربرد زبانی متعارف ، لااقل دو معنای مختلف

 

دارد : 1- تجربه ی بی واسطه ی تماس و ارتباط مستقیم انسان با خدا

 

2- آموزه های الهیاتی-مابعدالطبیعی در باب اتحاد یا وحدت ممکن نفس با واقعیت مطلق ، یعنی

 

خدا .

 

ایشان معتقدند بهتر آن باشد که این واژه را به معنای دوم اختصاص دهیم . ضمن اینکه برای اشارت

 

و دلالت به معنای اول نیز از "تجربه ی عرفانی" سود می جویند . در مباحث آینده به بحث "تجربه ی

 

عرفانی"که در عرفان معاصر از جایگاه ویژه ای برخوردار است نیز خواهیم پرداخت .

 

اما همین قدر بگوییم که "تجربه ی عرفانی"  :

 

1- تجربه ای است که در آن وحدت (=عینیت) یا اتحاد تام با همه ی موجودات یا با واقعیتی متعالی

 

ادراک می شود و تمایز میان فرد صاحب تجربه و متعلق تجربه یکسره از میان برمی خیزد یعنی

 

"من" صاحب تجربه به تمامه در همه ی موجودات یا در یگانه موجود منجذب و مستهلک می شود

 

و دوگانگی عالم/معلوم رخت بر می بندد(انجذاب تام) .

 

2- تجربه ای که در آن وحدت یا اتحاد با همه ی موجودات یا با واقعیتی متعالی ادراک می شود

 

اما در حال و زمان تجربه ، آگاهی از تمایز میان "خود" یا فرد صاحب تجربه و متعلق تجربه برقرار

 

است ، یعنی فرد ، به عنوان ادراک کننده ی متمایز ، در برابر همه ی موجودات یا واقعیتی متعالی

 

قرار می گیرد ، و به عبارت دیگر ، "من" با همه ی موجودات یا با واقعیتی متعالی مواجه و روبه رو

 

می شود و در محضر آنهاست (انجذاب ناقص) .