فصوص الحکم

"فصوص الحکم " اثر جاودان شیخ اکبر محی الدین ابن عربی از کتاب

های اساسی عرفان نظری است در باب هویت خداوند متعال که به

وسیله ی نبوت تجلی می یابد .

هر یک از 27 فص آن مربوط به کلمه ی (لوگوس=logos) پیامبری است

که نشان دهنده ی صفت ویژه ی الهی است .

از آنجا که خداوند خود را جز در انسان به طور کامل ظاهر نمی کند

فص اول در باب آدم به عنوان عالم صغیر (مظهر کاینات=آدم) انسان

کامل ، آیینه ی مطلق الهی است

ابن عربی چنانکه در مقدمه ی فصوص الحکم می گوید تصنیف این

کتاب را در سال 617 هجری و در دهه ی آخر محرم آغاز کرده است

و با توجه به تاریخ ولادت او یعنی سال 560 هجری ، هنگام نوشتن

کتاب 57 سال داشته است و آنچه پیامبر اعظم (ص) در رویا به

القای سبوحی و نفس قدسی در دل و جان ابن عربی دمیده عینا

انجام داده ، حتی بام کتاب را نیز همان گذاشته که از آن حضرت

شنیده است .

اما در باره ی نام کتاب "فصوص الحکم" هم باید بگوییم  کلمه ی

"فص" معانی گوناگونی دارد :

1- به معنای خلاصه و زبده ی هر چیز .

2- به معنای نگین انگشتری است که نام صاحبش بر آن حک

می شود .

3- محل پیوند دو استخوان .

"قیصری" یکی از شارحان فصوص الحکم دو معنای نخست را با

مباحث کتاب سازگارتر می داند و می گوید :

بنا بر معنای اول ، "فص" هر حکمتی عبارت است از خلاصه ی

علومی که برای روح یکی از انبیای مذکور (در هر فص) علیهم

السلام حاصل می شود .

پس خداوند آن علوم را بر روح آن پیامبر به حسب استعداد و

قابلیتش افاضه می کند .

بنا بر معنای دوم (فص هر حکمتی)همان قلبی است که با علوم

ویژه ی خود آشکار می شود .

عرفای بزرگی این کتاب شریف را شرح کرده اند . برخی از آنها

عبارتند از : شیخ کبیر صدرالدین قونوی ، شیخ کامل موید الدین

جندی ، داوود قیصری ، سید حیدر آملی ، جامی ، خواجه محمد

پارسا و ... که هر کدام حلاوت تازه ای به فصوص الحکم بخشیده

است .