سبب های گوناگون و انگیزه های بی شمار محبت و عشق از نظر صدرالدین قونوی

محبت و عشق را سبب های گوناگون و انگیزه های بی شمار است . از آن جمله آنچه که نتیجه ی مناسبت واقع بین بعضی از صفات محب و محبوب و عاشق و معشوق می باشد ، که از حیث  این صفت با هم اتحاد دارند – اگر چه بهره وری هر دو با هم تفاوت دارند – از آن جمله به واسطه ی  محال بودن ظهور حکم صفتی از صفات در دو موجود و یا دو شخص  به طور مساوی و برابر ، بلکه به علت تفاوت استعدادهای ماهیات غیر مجهول که اقتضای قبول و پذیرش وجود یگانه ای که تمامشان را – با گوناگون بودنشان به صورت های مختلف – فراگیرد ، ناگزیر از حصول تفاوت است . از این روی همانندی بین دو چیز از تمام جهات  - ذات و صفت و حال – محال و غیر ممکن است ، بلکه نهایت آن شبیه بودن از بعضی جهات است .