حقیقت توبه از نگاه مستملی بخاری عارف قرن پنجم

در کتاب "شرح التعرف لمذهب التصوف " اثر ابوابراهیم مستملی بخاری عارف قرن پنجم آمده : عارفی را پرسیدند که توبه چیست ؟ گفت : آنکه گناه خویش را فراموش نکنی و معنی فراموش ناکردن گناه آن است که اگر چه گناه یکی باشد ، به یک عذر قناعت نکنی ، همه عمر تا وقت مرگ به عذر آن یک گناه بگذرانی ؛ از بهر آنکه تا آن گناه را پیش سر داری و به عذر آن مشغول باشی ، به دیگر گناه باز نگردی . باز چون خویشتن را از آن فارغ داری آمن باشی ، شاید که باز به گناه درافتی .